Chmielów - Parafia Ramułtowice

Kościół św. Marcina

Po raz pierwszy istnienie kościoła i parafii w Chmielowie wspomniane jest w zapisach historycznych już w  roku 1353, jednak obecny kościół został wzniesiony około r. 1500. Zbudowano go w stylu gotyckim na planie kwadratu. Kwadratowy jest przedsionek (pod wieżą kościoła), kwadratowe: nawa kościoła i prezbiterium, a także kaplica, w której znajduje się obecnie Boży Grób. Kościół w okresie reformacji przejęty był przez protestantów. W połowie 17-tego wieku wraca do wspólnoty katolickiej. Jest kościołem parafialnym do 2 wojny światowej, podobnie jak przez wieki parafiami były Karczyce i Ramułtowice mające swoich proboszczów.  Zresztą plebania w Chmielowie przetrwała wojnę, a została spalona dopiero przez wyzwolicieli- Armię Czerwoną.
Po okresie protestantyzmu stan kościoła budził niepokój. Podczas wizytacji biskup stwierdza, że w kościele nie ma tabernakulum, a Najświętszy Sakrament przechowywany jest w małym srebrnym naczyniu stojącym na ołtarzu. Miejscowy ksiądz odprawia tu Msze św. świąteczne na przemian - raz w Chmielowie, raz w Wilkowie. Mimo, że nie było tu zarządców, to kościół był zaopatrzony w potrzebne rzeczy do sprawowania liturgii. Nie brakowało więc naczyń liturgicznych ani odpowiednich ornatów i dokupywano nowe. Był kupiony nowy Mszał, nowa szafa na szaty liturgiczne i w kościele były dwie skarbonki, co świadczy, że zbierano ofiary na rzecz kościoła.

Kościół doczekał się przebudowy w 1 połowie XVIII wieku. Otrzymał wtedy nowy wystrój wnętrza w stylu barokowym, z czego część pozostała do dzisiaj. W 1728 roku dobudowano wieżę oraz zakrystię. Wykonano sklepienie, wymieniono dach. Po raz pierwszy odezwały się dzwony z tej wieży w święto św. Michała. 26 października 1728 roku na wieży zamontowano kulę, w której składano dokumenty z kolejnych remontów.  Nowe elementy wyposażenia wnętrza doszły w XIX wieku w stylu neogotyckim. Od dawna kościół był wyposażony w porządną kamienną chrzcielnicę, po której dziś nie ma śladu, posiadał  też przez wieki dzwon zamontowany już w 1506 roku. Obecny pochodzi z 1982 roku, ufundowany na 600-lecie Jasnej Góry przez wiernych z Chmielowa i Nurkowic (dziś: Lisowic). Na ścianach kościoła pozostały liczne epitafia czyli płyty nagrobne upamiętniające przede wszystkim rodziny ówczesnych właścicieli pałacu, którzy opiekowali się kościołem. Są to epitafia z XVI i XVII wieku. Pozostały też ławki kolatorskie z herbami czyli ławki, w których siedzieli dobroczyńcy kościoła podczas Mszy św. Kościół zachował też do dziś piękne ozdobienie sufitu, choć częściowo uszkodzone.
Ostatni niemiecki proboszcz Jerzy Wiesner w r. 1945 roztaczał swą opiekę duszpasterską nie tylko nad swoimi parafianami, ale też nad wiernymi ze Świdnicy Polskiej. Ciekawostką jest mały fortel, który uchronił go przed pierwszym wyjazdem do Niemiec. Oto pokazał radzieckim żołnierzom bilet z przechowalni rowerów, wmawiając im, że jest to ważna legitymacja pozwalająca na jeszcze chwilowe przebywanie na parafii. Dostał więc zgodę od stacjonujących tu Rosjan na pozostanie. Jednak nie mógł dalej mieszkać na chmielowskiej plebani, gdyż Rosjanie mu ją spalili. Wtedy przeniósł się do Ramułtowic i duszpasterzował do roku 1946. Przeniósł też do kościoła w Ramułtowicach księgi metrykalne, w których byli zapisywani ochrzczeni, zaślubieni i zmarli (Ponieważ przez długie lata po II wojnie światowej, Ramułtowice były filią i nie było na miejscu księdza, pozostawione przez niemieckiego proboszcza w 1946 roku księgi metrykalne leżały w jednej z szaf w zakrystii w Ramułtowicach aż do roku 2003, kiedy nowy proboszcz zawilgocone przeniósł na plebanię. Po osuszeniu okazało się, że zawierają zapisanych parafian z Chmielowa, Wilkowa i Ramułtowic od blisko 200 lat do roku 1946. Odratowane niemieckie księgi parafialne trafiły do Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu, gdzie po skatalogowaniu są dziś dostępne dla potomków tamtych mieszkańców oraz dla naukowców badających historię tamtych czasów).
Po wyjeździe księdza z ostatnią grupą tutejszych mieszkańców do Niemiec, kościół w Chmielowie był obsługiwany duszpastersko przez różne parafie. W 1992 roku przyłączony został jako filialny do nowo utworzonej, a raczej na nowo wskrzeszonej historycznej parafii w Ramułtowicach.

Po przyłączeniu, już w następnym roku rozpoczęto w nim gruntowny remont. Przede wszystkim we wnętrzu naprawiono tynki i pomalowano je. Rok później przeprowadzono remont elewacji zewnętrznej kościoła. W r. 2000 położono nową posadzkę w kościele i rozpoczęto budowę kaplicy przedpogrzebowej. W 2010 roku zostały wykonane nowe ławki dla całego kościoła, a w 2014 poddano renowacji zabytkowe drzwi główne do kościoła. Po nawałnicy, która przeszła w 2015 roku przez nasze tereny, pokryto nową dachówką cały dach na kościele. W roku 2020 wymieniono na nowe 6 okien w wieży kościoła i 4 okna żaluzjowe na poziomie dzwonnicy.
W roku 2021 dokonano kompleksowego remontu hełmu wieży. Została wzmocniona konstrukcja, wymieniono deskowanie oraz pokryto hełm blachą tytanowo-cynkową. Miedziane: kula i choragiewka zostały odczyszczone.
(wykorzystano informacje ze zbioru „Dekanat Kąty Wrocławskie" ks. Mieczysław Kogut)